Dr. Mustafa TORUN (Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı-TTB Kurultay Delegesi)

Korona sürecinde ülkemizde ve dünyada, neredeyse her hafta yazılı ve görsel basın ile sosyal medyada beslenme ile ilgili bilgilendirme ve haber gözümüze çarpmaktadır.

*

Bazen bu durum insanların aklını karıştırdığı gibi bilgi kirliliğine de yol açıyor. Burada tüm sağlıkla uğraşan bilim insanlarının uzlaştığı konu •SAĞLIKLI VE DOĞAL BESLENME• olup, genellikle bizim •AKDENİZ BESLENME TÜRÜ• nün doğruya en yakın olduğu vurgulanmaktadır. Doğru beslenmenin acaba Covid-19 ve diğer enfeksiyonları önlemede önemli bir rolü var mıdır?

*

Bu yazımızda bu soruyu yanıtlamaya çalışalım.  Baştan bu soruyu tereddütte kalmadan kesin bir dille yanıtlayalım." Doğru ve sağlıklı beslenme ile" Covid- 19 ve diğer enfeksiyonların önlenmesi veya klinik olarak hafif geçirilme olasılığının artacağı bilinen bir gerçektir.

*

Hem de tahmin edilenden daha yüksek oranda olduğunu düşünüyorum. Beslenmenin hemen hemen çok yetersiz olduğu, açlığın kol gezdiği geri kalmış ülkelerde Korona ve diğer enfeksiyon hastalıklarının buna paralel artış gösterdiği hepimizin bilgisi dahilindedir. Başlığı doğru (yani bilinçli) beslenme olarak koymamızın en önemli nedeni; gelişi güzel ya da aşırı beslenme olarak algılanmasının önüne geçelim diyedir. Obezitenin (Aşırı kilolu olmanın) de Covid-19 ve diğer enfeksiyonlar üzerinde olumsuz rol oynadığını artık biliyoruz.Korona ve diğer enfeksiyonları önlemede rol oynayan temel bazı besin elementleri kısaca gözden geçirelim.

*

PROBİYOTİKLER:

Vücudumuzda bulunan doğal mikrobiyatamıza (mikrop örgüsüne) ait mikroorganizmaların, hastalık yapan mikroorganizmalara engel olduğunu, bağışıksal savaşımda destek oluşturduğunu biliyoruz. Mikrobiyatamızın çeşitli hastalıklarda ve gelişigüzel antibiyotik kullanımında bozulduğunu göz önüne alırsak, probiyotiklerin bu aşamada yararlı olabileceğini akıldan çıkarmamak gerekir.

Probiyotik diye adlandırılan, birtakım canlı mikroorganizmaları içinde bulunduran ek gıdaları almak sureti ile enfeksiyonlara karşı savunmada önemli mesafe alabiliriz diye düşünüyorum. Probiyotikler geleneksel süt ürünlerinde ve/ veya yeni fermente edilmiş süt içeren ürünlerde yer alırlar. Bunların temel etki mekanizmaları hastalık yapan barsak mikroorganizmaları ile yarışarak onların barsak ta yerleşmelerini, üremelerini önleyip, salgıları ile de barsak bağışıklığında önemli rol oynamalarını vurgulayalım.

DEMİR:

Dünyada yaygın görülen demir eksikliğinde Korona ve diğer enfeksiyonlarda artış olduğu bilinmektedir.

Demir eksikliğini gidermekle, buna bağlı bağışıksal sorunları giderebiliriz. Enfeksiyon durumunda o an demir vermenin ilgili mikroorganizmayı da besleyeceğini akıldan çıkarmamak gerekir. Enfeksiyon olmadan veya düzeldikten sonra eksikliği gidermenin daha doğru olduğunu belirtelim.

YAĞ ASİTLERİ:

Oleik asit ve linoleik asit besinlerle alınır. Balık yağında bol bulunan •OMEGA-3 PUFA• bağışıklıkta önemli rol oynar. Balık yağı ile beslenmeye katkısı, süreğen romatizmal hastalıklar ile barsak hastalıklarında ve migren tedavisinde yararlı olduklarıdır.

VİTAMİNLER:

Suda eriyen vitaminlerden •ViTAMİN-C• ;Korona ve diğer viral hastalıklara karşı direnci arttırdığı, aynı zamanda kansere karşı etkili olduğu çeşitli araştırmalarda saptanmıştır. Yağda eriyen vitaminlerden VİTAMİN-A ve E; uygun miktarda alındığı zaman enfeksiyonlara karşı korunmada etkili olabileceği belirtilmektedir.

ÇİNKO:

Çinko eksikliğinin bir çok enfeksiyon etkenini çoğaltıp, bağışıklık sistemini zayıflattığı bilinmektedir. Gelişmekte olan ülkelerdeki çocuklara çinko uygulamakla barsak enfeksiyonları ve zatürreyi azaltığı saptanmıştır.

SELENYUM:

Toprakta bol bulunur. Toprağı az olan ülkelerde önemli sorundur. Antioksidan etkiye sahiptir. Önerilen dozların üstünde alınmamalıdır.

SONUÇ VE YORUM:

Koruyucu hekimliğin önemli bir kısmı olan DOĞRU VE SAĞLIKLI BESLENME yukarıda da değindiğimiz gibi sadece Korona ve diğer enfeksiyonlara karşı değil, yaşamımızı son derece etkileyen bir konudur. Bilinçli beslenmenin yanında yukarıda saydığım temel maddeleri de içeren beslenme, bizleri enfeksiyonlara karşı koruduğu gibi gelişi güzel antibiyotik ve ilaç kullanımı ile aynı zamanda iş ve güç kaybının önüne geçerek, yaşam kalitemize ciddi katkıları olan bir konudur. Diyeceksiniz ki asgari ücretle evini geçindirmeye çalışan,ayçiçek yağı bile alamayan bir emekçi nasıl olurda sağlıklı ve doğru beslenir? Haklısınız. Çözüm emekçilerin bilinçlenmesi,örgütlenmesi ve birlikteliği sorunun yanıtlanmasında bize yol gösterici olacaktır.

SAĞLIK DOĞUŞTAN KAZANILMIŞ BİR HAKTIR..

SAĞLIKLI VE DOĞAL BESLENME HERKESİN HAKKI OLMALIDIR..

EMEK EN YÜCE DEĞERİMİZDİR.

Burda topraktı zemin,

kutsal ve mübarek,

atalardan kalma toprak,

ve ineklerden kalma tezek

(Nazım Hikmet)

Sevgilerimle.