Sayfayı Yazdır | Pencereyi Kapat | Resimleri Göster

Fındık Sektöründe Son Durum -12-

Açıklama:
Kategori: Köşe Yazarları
Eklenme Tarihi: 10 Ağustos 2020
Geçerli Tarih: 26 Nisan 2024, 06:54
Site: Görele Sol Platformu
URL: http://www.gorelesol.com/yazar.asp?yaziID=26903

Fındık Sektöründe Son Durum -12-

Hükümetçe “Yeni Fındık Stratejisi” ile uygulamaya konulan alan bazlı gelir desteği ödemesine 2020 yılında da devam kararı alındı. Tarım ve Orman Bakanlığı açıklamasında; Alan bazlı destekler kapsamında fındık üreticilerine yapılan alan bazlık destek tutarı artırılmadı. 2019 yılında olduğu gibi 2020 üretim yılı için dekar başına 170.TL. ödeme yapılacak.
1-2020 YILI FINDIK REKOLTESİ TAHMİNİ
TÜİK 2020’de fındık üretiminin Türkiye genelinde bir önceki yıla göre yüzde 22,7 oranında azalarak 776 bin 046 tondan 600 bin tona düşeceğini açıkladı. 29-05-2020
INC Kongresinden 620 Bin Ton Rekolte 11 Haziran 2020
Kısa adı INC olan Uluslararası Sert Kabuklu ve Kuru Meyveler Konseyi’nin 39’uncu kongresi bu yıl korona virüs salgını sebebiyle internet üzerinden yapıldı. Merkezi Brüksel’den yapılan toplantıya konuşmacılar kendi ülkelerinden katılarak görüşlerini beyan etti. Toplantıda üretim ve ticaretinde en büyük söz sahibinin Türkiye olduğu fındık konusu ele alındı. Kongrede 2020 yılı dünya fındık rekoltesi 1 milyon 38 bin ton olarak açıklandı. Dünya fındık rekoltesinin 2019 yılından devretmesi planlanan 84 bin 800 tonluk fındık ile birlikte 1 milyon 122 bin 800 tona ulaşacağı belirtildi.

Türkiye’nin Fındık Rekoltesi

Toplantıda ülkelerin fındık rekoltelerinden de bahsedildi. Buna göre Türkiye’de 2020 yılında 620 bin tonluk fındık rekoltesi olacağı öngörüldü. 2019 yılından devredecek olan 70 bin tonluk stokla rekoltenin 690 bin olacağı söylendi. Öte yandan geçen sene yapılan toplantıda fındık rekoltesi 45 bin tonluk stokla birlikte 835 bin ton olarak öngörülmüştü.
Diğer Ülkelerin Fındık Rekolteleri
Ayrıca toplantıda fındık üretimi yapılan diğer ülkelerin de rekoltesi açıklandı. İtalya’nın fındık rekoltesinin bir önceki yıldan devredecek 5 bin tonluk fındıkla 140 bin ton, Azerbaycan’ın fındık rekoltesinin 2 bin tonluk stokla 52 bin ton, Amerika’nın fındık rekoltesinin 3 bin 800 tonluk devirle 55 bin 80 ton, Şili’nin fındık rekoltesinin bin tonluk devirle 40 bin ton, Gürcistan’ın fındık rekoltesinin bin tonluk devirle 51 bin ton, İran’ın fındık rekoltesinin 200 tonluk devirle 20 bin 200 ton, İspanya’nın fındık rekoltesinin bin tonluk devirle 19 bin ton, Çin’in fındık rekoltesinin 300 tonluk devirle 15 bin 300 ton, Fransa’nın fındık rekoltesinin 500 tonluk devirle 9 bin 500 ton, fındık üretimi yapılan diğer ülkelerde ise 30 bin tonu bulan fındık rekoltesi olacağı konuşuldu.
Fındıkta rekolte açıklamakta tek yetkili olan Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından fındık bölgesi illerde devam ettirdiği rekolte tespit çalışmalarının 10 Temmuz’da tamamlanması ve tespit edilen tahmini rekoltenin kamuoyuna açıklanması bekleniliyor.
Karadeniz ve Ordu fındık müstahsilinin, Cumhurbaşkanlığı sistemiyle birlikte TMO'nun üretici dostu fiyat politikalarından memnun olduğunun altını çizen Bakan Pakdemirli, "Geçen yıl Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından hasat öncesi açıklanan fındık alım fiyatları üreticide büyük memnuniyetle karşılanmıştı. Fındık rekoltesini belirlemek amacıyla, üretim yapan illerimizde 'Fındık Rekolte Tahmin Komisyonları'nı oluşturduk. Sahadaki fındık bahçelerini gezen komisyonlar, çotanakları sayarak önce ilçe, daha sonra da il rekolte tahminlerini belirlediler. Buna göre 2020 yılı fındık rekoltemizi 665 bin ton olarak öngörmekteyiz" diye konuştu.
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli'nin geçen hafta Ordu'da 665 bin ton olarak açıkladığı tahmini fındık rekoltesini KFMİB 670 bin ton olarak hesapladı. KFMİB'den yapılan açıklamada, tahmini rekoltenin üç aşamalı bir çalışma sonrasında belirlendiği belirtildi. Buna göre Şubat ayı karanfil sayımı, Mayıs ayı karanfilden çotanağa geçiş sayımı ve Temmuz ayı çotanak ve çotanaktaki sağlam tane sayımı yapılarak gerçekleştirilen çalışmanın fındık yetiştirilen 13 ilin 87 ilçesinde 408 bahçede bin 378 dal sayılarak yapıldığı kaydedildi. Açıklamada, özellikle pandemi sürecinde üreticilerin bahçeleri ile geçmiş yıllara göre daha çok ilgilenebildikleri, yeterli gübreleme ve zararlı mücadelesi yapılan bahçelerde iyi sonuçlar alındığının gözlendiği, bu nedenle de mayıs-temmuz sürecinde önceden tahmin edilenin altında bir ürün kaybı olduğu vurgulandı.
2020 YILI DESTEKLEME ALIMLARI
2-Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Yüzde 50 sağlam iç esasına göre Giresun kalite kabuklu fındık için TMO’nun kilogram alış fiyatı 22,5 liradır. Levant kalite kabuklu fındık için ise bu fiyat kilogramda 22 liradır" dedi. Sivri kalite kabuklu fındıklar ise 21.00 TL.dir.         27 Temmuz 2020

TÜM KÖY SEN: “Fındık Fiyatı En Az 28.50TL Olmalı.”

Tüm Üretici Köylüler Sendikası (Tüm Köy Sen) 2020-2021 sezonu fındık maliyetinin 21.92 TL olduğunu açıklayarak fındık fiyatın en az 28,50 TL olmasını istedi.
MALİYETİ BELİRLEMEK GEREKİR
Fındık fiyatı dillendirilirken ortaya konuşulduğunu, maliyet hesabı yapılmadığını belirten Zekai Sağra, “Geçen sezon en ayrıntılı fiyat değerlendirmesini Tüm Köy Sen Ordu Şubesi olarak yaptık. Bu konuda ayrıntılı bilgilendirme yapmıştık. 2019-2020 sezonu için maliyetin 16.52TL olduğunu, buna göre de satış fiyatının 24.78TL olmasının gerekliliğini belirtmiştik. Fındığın bu fiyatı sezon sonunda çıktığını da gördük. Ancak her zaman yapıldığı gibi yeni sezon fındığının fiyatını düşük tutabilmek için fiyatlar birdenbire aşağı çekildi. Anlaşılan o ki, tarım ve gıda tekelleri üreticinin ürününe maliyetinden aşağı fiyat belirleme hazırlığı yapıyor. Tarım ve gıda tekelleri bunu yaparken iktidar da üç maymunları oynayarak onlara hizmet ediyor. Belki yine TMO’ya fındık aldıracaklar, ancak her yıl olduğu gibi göstermelik bir alım olacak. Talebimiz ürüne gerçek değerinin verilmesi ve alım sınırlaması yapılmamalıdır. İktidarın TMO oyunu halka şirin gözükmek, tarım ve gıda şirketlerine de ‘bildiğinizi yapın’ mesajı vermektir. Fındık fiyatının ne kadar olacağı konusunda üreticilerin sesine kulak verilmeli” dedi.
FINDIK EN AZ 28.50 TL OLMALI
Geçen yılki gibi fiyat hesaplaması yaptıklarını belirten Sağra, “Bu yıl da aynı titizlikle hesap yaptık ve maliyetin ne olduğunu belirledik. Buna göre 2020-2021 sezonu fındığının maliyeti 21.92 TL. Satış fiyatına yüzde 30 kâr hakkı (6.93TL) eklendiğinde en az 28.50TL olması gerekir. Bu hesaplamada 2020-2021 tahmini enflasyonu yer almadı. Bu fiyatın altında fındık piyasasının oluşması tarım ve gıda tekellerinin ekmeğine yağ sürecektir. Her zaman vurguladığımız gibi sorunun çözümünü fiyatla sınırlı tutmuyoruz. Ana politikanın değişmesi gerekir ki, üretici her yıl aynı sıkıntıyı yaşamasın” açıklaması yaptı.

Fındıkta tekel olduğu iddia edilen firmanın (Ferrero) fındık fiyatları üzerinde manipülasyon yaratacak pusu kurduğu Akça tarafından iddia edildi. Altınordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça, bu oyunun tutmadığını belirterek, “Sezon başında 21 lira 75 kuruş olarak fındık fiyatı açıklayan tekelci firma, perşembe günü akşam itibariyle fındık fiyatını 24 TL olarak revize etti” şeklinde ifade etti.

Kasım 15, 2020

ÜRETİCİYE ÇAĞRI

GIDA-İŞ Genel Başkanı Seyit Aslan, fındık üreticilerine de çağrı yaptı. “Dur bakalım ne olacak diyerek fındığa ve emeğimize sahip çıkamayız” diyen Aslan şu ifadeleri kullandı:
“O nedenle fındığımıza ve emeğimize sahip çıkmak için birleşelim. İşverenler örgütlü sendikaları var, ihracatçılar örgütlü birlikleri var bizde örgütlü olalım. Emeğimizin karşılığını almak istiyorsak biz de ‘fındığım 28,5 TL’ demeliyiz. O nedenle de bugünden tezi yok dolmuşta otobüste, ilçede köyde ve şehirde, kahvede çay ocağında, durakta meydanda, düğünde taziyede fındığım 28.5 TL diyerek ve en önemlisi de fındığı hemen pazara indirmeyerek birlik ruhumuzu herkese gösterelim.”

4- Türkiye, dünya fındık üretiminin yüzde 70’ini tek başına karşılıyor. Son 10 yılın iç fındık ihracat ortalaması 255 bin tondur. Bunun karşılığı da 510 bin ton kabuklu fındık demektir. Yıllık ortalama 100 bin ton kabuklu fındık iç piyasada tüketiliyor. İhracat ve iç tüketim dahil, en az 650 bin ton kabuklu fındığa ihtiyaç vardır.
5- Türkiye, 2019-2020 fındık ihraç sezonunda ; Temmuz 2020 ayı sonu itibariyle 331.066 ton iç fındık ihraç ederek, karşılığında 2.226.050.030 dolar gelir elde etmiştir. Fındık ihraç sezonunu bitimine daha bir ay kalmasına rağmen; miktar bakımından tarihin en fazla fındık ihraç sezonu yaşanacaktır. Bu sezon sonunda ihraç edilecek iç fındık miktarının 340 bin ton dolaylarında olacağı tahmin edilmektedir. Son gerçekleşen miktar(01/09/2019 - 31/08/2020 TARİHLERİ ARASINDA KAYDA ALINAN TÜRKİYE FINDIK İHRACATI

2019 ÜRÜNÜ (Ton/İç) 326.600,9 2018 ÜRÜNÜ (Ton/İç) 15.922,4 2016-17 ÜRÜNÜ(Ton/İç)  1.038,0 TOPLAM  (Ton/İç) 343.561,3 DEĞER TUTARI ( $ )2.312.045.738)                Bedel bakımından karşılaştırdığımızda ise 2014-2015 fındık ihraç sezonunda 217.427 bin ton fındık ihraç edilerek 2.799.529.619 dolar gelir elde edilmişti. Miktar olarak ise; bu sezondan önce en fazla fındık 2012-13 ihraç sezonunda ihraç edilerek (301.193 ton ) 1.750.439.804 dolar gelir sağlanmıştı.
6- Yine Türkiye, 2019-2020 fındık ihraç sezonunda, ihraç edilen iç fındığın 16 bin tonunun önceki yıllar ürünü olduğu görülmüştür.
7- 2019 mahsulü kabuklu fındık fiyatlarına bakıldığında ise; sezon başlangıcından 22.05.2020 tarihine kadar serbest piyasada fiyatlar Giresun kalite % 50 randımanlı tombul kabuklu fındık ortalama net 14.50-26.50 TL/KG. arasında bir seyir izlemiştir.
8-Türkiye 2019 (01.01.2019-31.12.2019) Toplam 319.772.424 Kg. iç fındık ihracına karşılık 2.028.727.972 USD gelir elde etmiştir. Sadece iki ülke (İtalya ve Almanya ) bu fındığın %49,2’sini satın almıştır. İlk 6 ülkeye ihraç edilen iç fındık miktarı toplam ihracatın %67’sine denk gelmektedir. (Tablo-1)
9- 2019 yılında ihraç edilen iç fındığın % 69 olan 1.403.237.563 dolar bedelli kısmı Karadeniz ve İstanbul Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliğine üye 8 firma tarafından ihraç edilmiştir. Türkiye'nin ve dünyanın en büyük fındık alıcısı ve ihracatçısı olan İtalyan FERRERO şirketi 2013 yılında IF MarianoStellifer S.P.A’dan Türkiye ve İtalya’da fındık ticareti ile iştigal eden Stelliferi şirketlerini(STELLİFERI) devralmasıyla Türkiye’de fındık ticareti alanında da faaliyet göstermeye başlamıştır. Yine 2014 yılında tamamını satın aldığı Oltan Gıda’nın ismini de 2017 yılında “Ferrero Fındık İthalat İhracat ve Ticaret A.Ş.” olarak değiştirerek faaliyetlerine devam etmektedir. Ferrero, kendisine ait olan bu iki firma vasıtasıyla 2016 yılında 95.156.450 Kg. (%41,8) iç fındık ihracı gerçekleştirmiştir. Aldığı fındığın çoğunu kendisi işleyen Ferrero şirketinin yıllık cirosu ise 11,2 milyar dolardır. Bu sebeple Ferrero şirketi dünyadaki en büyük fındık alıcısı ve ihracatçısı olan şirkettir. Ferrero'nun Dünyanın çeşitli yerlerinde 23 adet fabrikası bulunmaktadır. Bu fabrikalardan 1'i de Manisa'da yer alıyor. İtalyan Ferrero şirketi, ana hammaddesi fındık olan, Nutella, Kinder gibi markalar ile çikolata ve benzeri ürünler üretmektedir. Türkiye’de fındık fiyatını tek başına etkileyebilecek, fındık fiyatını manipüle edebilecek bir güce erişmiştir.
Bunun yanında 2011 yılında Türkiye'nin en büyük fındık ihracatçılarından Progida'yı da; Singapur merkezli küresel tarımsal ürün ve gıda muhteviyatı imalatçısı OLAM International satın aldı. 2019 yılındaki iç fındık ihracatındaki payı % 10 olan Progıda’nın; Ferrero’nun ihracattaki payı olan %30 ile toplandığında, her iki şirketin ihracat payları %40 olmaktadır.
Türkiye’deki en büyük 3’ncü fındık ihracatçısı olan Cüneyd Zapsu; 1985 yılından beri Sakarya’nın Hendek İlçesi’ndeki fabrikasında üretim yapan Balsu Tarım’ın ve Balsu Gıda’nın hem kurucusu hem de sahibidir. Balsu Gıda’nın fındık ihracatındaki payı ise % 8,2 dir. Bu üç şirketin toplam fındık ihracatındaki pay oranlarını topladığımızda % 48,2 olmaktadır. Yurtiçi ticaretindeki pazar paylarını da bu orana eklediğimizde toplam piyasa pazar paylarının % 55-60’dan aşağı olmadığı görülecektir. (Tablo:2)
Ferrero Fındık Genel Müdürü Bamsi Akın; Dünyada toplam 1 milyon ton kabuklu fındık üretildiğini, Türkiye’deki üretimin 600 – 700 bin ton civarında olduğunu söyledi. Ferrero’nun bazı yıllar Türkiye üretiminin üçte birine yakın miktarlarda fındık alabildiğini ifade eden Akın, Manisa dahil Türkiye’de 6 tane üretim tesisleri olduğunu kaydetti. Akın, “Ferrero Grup Türkiye olarak, 3 tanesi Trabzon, 1 Düzce, 1 İzmit ve 1 Manisa’da fabrikamız var. Yaklaşık 1.500 çalışanımız mevcut. 8 tane depomuz, 5 tane toplama merkezi ve depomuz, 5 tane Ferrero Değerli Tarım’la ilgili ofisimiz var. Manisa’daki fabrika Ferrero Çikolata, diğerleri Ferrero Fındık çatısı altında. Ferrero Çikolata, Ferrero Grubu’na bağlı ancak Ferrero Fındık’tan ayrı bir tüzel kişilik. Ferrero’nun ürünleri kalite odaklıdır. En son hasat edilmiş en taze ve en kaliteli ürünleri kullanıyoruz. Bizim Türkiye’deki iş modelimize baktığımızda ise, biz fındığı alıyoruz, işliyoruz, Ferrero’nun ürünlerinde kullanabileceklerini seçip, soğuk zincir ile ihraç ediyoruz. Kalite kriterlerimiz, Ferrero’ya özel belli kriterleri de içerir. Fındığa taze ürün muamelesi yapıyoruz” diye konuştu.
10- Türkiye’de dekar başına üretim ABD ve Gürcistan gibi üretici ülkelerden daha düşüktür. Türkiye’de 5 yıllık dönemde (2012-2016) dekara fındık verimi 77 kg’dır. FAO’ya göre 2010-2014 yılları arasında dekara fındık verimi Türkiye’de 107 kg. iken ABD’de 285 kg, Gürcistan’da 184 kg, İtalya’da 151 kg ve İspanya’da 110 kg’dır. Türkiye’nin fındık veriminde yıllara göre önemli dalgalanmalar da görülmektedir. İklim şartları, gerekli kültürel işlemlerin yeterince yapılmaması ve fındık bitkisinde görülen periyodisite gibi etkenler verimdeki dalgalanmayı artırmaktadır. Fındık bahçelerinin genelde yaşlı olması, ocakların ise sık dikili olmasından dolayı Trabzon, Giresun ve Ordu illerindeki verim seviyesi; Kocaeli, Sakarya ve Düzce illerinin verim seviyesine göre daha düşüktür. Sakarya ve Düzce illerindeki üreticilerin işletme büyüklükleri ve verim düzeylerinin daha yüksek olması nedeniyle bu bölgedeki dikim alanları hızla artmaktadır.
11- Haziran 2020 ayı itibariyle 2019 yılı fındığın borsalarda işlem gören 706 bin ton üzerinden hesaplarsak; ilk üç ayda (Ağustos-Eylül-Ekim 2019) %65’i piyasaya inmiş olmaktadır. Bu dönemde serbest piyasada fındık 14.50-16.00 TL/Kg. arasında satılmış; Mayıs 2020 ayında ise fındık fiyatları 26.50 TL/Kg. kadar yükselmiştir. Üreticinin bir kilo fındıkta kaybı 10.00 TL. geçmektedir. Buda bir ton fındıkta (10.00 TL.*1.000 Kg.) 10.000.- TL. eder. Bu miktar bedelde, bölgemizde köylerde yaşayan birçok fındık üreticisinin en az 5-6 aylık gideri demektir. Tüm üreticilerin toplam gelir kaybı ise; 464.462.324 Kg.*10.00 TL.= 4.644.623.240.- TL.dir
12-TMO üreticiden 16,50-17.00 TL/Kg. satın aldığı 73 bin ton 2019 yılı ürünü kabuklu fındığı çeşitli zamanlarda ihale ile satışa çıkarmaktadır. Son olarak 20 bin ton kabuklu fındığı 24.00 TL/kg.dan ihale ile satışa çıkarmıştır. TMO aldığı fındığın tümünü sattığında; elde edeceği gelirden, işletme giderlerini düşerek, geriye kalan parayı (risturn) üreticilere ödemelidir.

13-AA muhabirinin TMO verilerinden yaptığı derlemeye göre, ofis ilk olarak 2006 yılında fındık alımı için görevlendirildi ve bu görev 3 yıl sürdü. Bu kapsamda, 2006-2008 yıllarında toplam 694 bin ton kabuklu fındık alımı gerçekleştirildi.

Kurum, piyasaların dengede tutulabilmesi için 2017'de yeniden görevlendirilirken, son dönemde kabuklu fındık alımlarına devam etti.
Bu kapsamda, 2017-2018 yıllarında 87 bin üreticiden 150 bin ton ürün alındı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ilk kez geçen yıl hasattan önce alım fiyatı açıklanırken, TMO tarafından bu kapsamda 50 bin üreticiden 73 bin ton kabuklu fındık alımı gerçekleştirildi.

Böylece, TMO 2017-2019 döneminde 223 bin ton kabuklu fındık almış oldu.

Alınan kabuklu fındıkların 140 bin tonu doğrudan satıldı. 13 bin ton ürün ise fındık ve fındık mamulleri tüketim alışkanlığının artırılması ve daha uygun fiyatlarda tüketilebilmesi amacıyla kavrulmuş fındık, rafine fındık yağı, fındık kreması gibi mamullerin imalatında kullanıldı.

14- Yıllardır fındık üzerinde oynanan oyunları tek tek açıklamaya çalıştık. Fındıkta sürdürülen talan ve soygun politikalarına bir son verme zamanı gelmiş ve de geçmektedir. Fındık üreticileri olarak ürünümüz üzerinde söz, yetki ve karar sahibi olabilmek için mutlaka örgütlenmemiz gerekir. Haklarımızı ancak örgütlenerek savunabiliriz. Örgütlenmek gücümüzü on kat, yüz kat, bin kat artıracaktır. Bu örgüt Tüm Üretici Köylüler Sendikası (TÜM-KÖY-SEN) olmalıdır. Tüm- Köy- Sen üye olalım ve üye yapalım.

Tüm-Köy-Sen Giresun Temsilcisi Orhan Kara

 İstanbul Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Üyesi 2019 Yılında En Fazla Fındık ve Mamulleri İhracatı Yapan

 İlk 3 İçerisinde Yer Alan ve Unvanını Açıklanmasını Onaylayan Firmalar:

Sayfayı Yazdır | Pencereyi Kapat | Resimleri Göster