Sayfayı Yazdır | Pencereyi Kapat | Resimleri Göster
Açıklama: Seçimdeki en belirsiz anlar,oy çuvalları ilçe seçim kurullarına getirildiğinde yaşanıyor
Kategori: Haber
Eklenme Tarihi: 25 Mayıs 2015
Geçerli Tarih: 07 Mayıs 2024, 02:58
Site: Görele Sol Platformu
URL: http://www.gorelesol.com/haber_detay.asp?haberID=21297
Oy hırsızlığında en
tehlikeli an!
Oy ve Ötesi'ne göre,seçimdeki en belirsiz anlar,oy çuvalları ilçe seçim kurullarına getirildiğinde
yaşanıyor.
- Seçim güvenliği ve
şeffaflığını sağlamak amacıyla bir araya gelen gönüllülerin kurduğu Oy Ve Ötesi
derneği, 7 Haziran genel seçimlerinde 45 ilde sandığı denetleyecek, ıslak
imzalı tutanakları temin edecek ve kendi veritabanına yükleyecek. Daha sonra
elindeki verileri YSK’nın SEÇSİS yazılımındaki sonuçlarla karşılaştıracak olan
dernek, aynı zamanda sandık başında yapılacak muhtemel usulsüzlükleri de seçim
genelgesi çerçevesinde denetleyip, engel olacak.
7 Haziran’da nasıl bir
seçim olacağını, hile yapılıp yapılamayacağını ve şeffaf bir seçim için nasıl
bir yol izleyeceklerini Oy Ve Ötesi derneği yetkililerine sorduk.
» Oy Ve Ötesi nasıl ve
neden kuruldu?
Türkiye’de, seçimlerde
bir takım şeylerin ters gittiğini ve bunu sadece eleştirmekle değil, değiştirme
noktasında da bir şeyler yapmak zorundayız diyen 8 kişinin kurduğu bir dernek
Oy Ve Ötesi. Gezi olaylarıyla başlayan bir sürü aksaklık vardı Türkiye’de. O
süreçte “Ülkede demokrasi, şeffaflık, ifade özgürlüğü” diyerek tepkisini ortaya
koyan binlerce insan gördük. Biz de “Sadece tepki göstermek yetmez, bir şeyler
yapmalıyız” diyerek yola çıktık. Saydığımız problemler arasında en somut
sorunun seçim sisteminde olduğunu gördük ve bu noktada bir değişiklik yapalım
diye karar aldık. Biliyorsunuz, Türkiye’deki seçim sistemine güvenmeyenlerin
oranı yüzde 43’e yükseldi. Biz de diyoruz ki, “Güvenmiyorsanız, gelin ve sandık
başında durun.”
» Seçim sistemindeki
somut problemler neydi?
“Sandıklarda oy
çalınıyor”, “Oy verme kabininde fotoğraf çekiliyor, birden fazla kişi oy verme
kabininde bulunuyor” ve “Geçerli geçersiz oylar iyi tespit edilmiyor” gibi pek
çok örnek verebiliriz. Biz, bu spekülasyonlara son verip, sandığın güvenliğini
almak istiyoruz.
» Seçim güvenliği,
yapıldığı günle mi sınırlı sadece?
Hayır. Öncesi ve
sonrasının da olduğunun bilincine sahip bir derneğiz. Seçim öncesinde devlet
kaynaklarının kullanımından tutun da partilerin, medyada eşit ve adil bir
şekilde yer almaya kadar pek çok konuda çalışmalar yapıyoruz. Ancak önceliğimiz
tabii ki sandık başı. Öncelikle oranın güvenlik altına alınması gerekiyor. Bu
yüzden sandık başında gönüllü olarak çalışabilecek insanlar internet üzerinden
bize başvuruda bulunabiliyor.
» Sandık başı
önceliğimiz diyorsunuz…
Verilerin sandıktan
alınıp, SEÇSİS’e girildiği nokta; işin en karanlık bölümü. Bununla ilgili bir
çalışmanız var mı? O bölüm, gözlerden uzak olduğu için nelerin dönüp,
dönmediğini ispatlamak çok zor. SEÇSİS ile ilgili aldığımız önlemin adı T3… Gün
sonunda sandık başına yerleştirdiğimiz insanların tümünden ıslak imzalı
tutanakları almalarını ve bizim sistemimize yüklemelerini istiyoruz. O tutanak
alındıktan sonra yolda çuvalın başına bir şey gelmesi ya da SEÇSİS’e veriler
girilirken bilinçli veya bilinçsizce meydana gelecek herhangi bir hatanın
sağlamasını yapabileceğiz. Sistemimizi bunu hızlı bir şekilde yapmak üzere
kurduk ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde test ettik, denedik. O hataları
yakalayabildiğiniz ve tutanakları alabildiğiniz sürece yapılacak hatalar seçimi
etkilemiyor ve işi yargıya taşıma hakkınız her zaman baki oluyor.
» Cumhurbaşkanlığı
seçimlerinde bu yöntemi denediğinizde YSK’nın seçim sonucu ile sizinki arasında
bir fark gözlemlediniz mi?
Çok küçük bir fark
vardı, evet. Sonucu değiştirebilecek farklılıklar değildi ama yine de bir rapor
hazırladık.
» Başvurular
internetten yapılıyor ve aslında siz tanımadığınız insanları o sandıkların
başına yönlendiriyorsunuz. Bu konuda güvensizlik hissettiğiniz ya da şüpheye
düştüğünüz olmuyor mu?
Şu an her ilçede görev
alacak gönüllülerle yüz yüze tanışmış durumdayız. Aynı yerde görev alacak
gönüllüler de birbirleriyle tanıştılar. Eğitim toplantıları da yaptık hatta bu
insanlarla. Hiç kimse bizim için sadece bir isim değil. Öyle kalmaması için de
elimizden geleni yapıyoruz zaten.
» Genel gönüllü
profili nedir? Politik insanlar mı sandık başında Oy Ve Ötesi için görevli
olmak istiyor?
İçimizdeki herkesin
bir siyasi görüşü var elbette ama bu insanların çoğu, politik fikirleri ne
olursa olsun, politika çarkının içine girmemeyi tercih edenlerden oluşuyor.
Bazıları daha önce aktif olarak siyasetle ilgilenmiş ancak kırgınlık yaşayıp
bağımsız mücadele etmeyi tercih etmiş insanlar da var. Bir o kadar da daha önce
hiçbir şey yapmamış, siyasetle ilgilenmemiş ama artık daha şeffaf bir seçim
için “Taşın altına elimi sokmalıyım” diyen de var…
» Bu durumda
gönüllüler arasında bir AKP’li de olabilir mi?
Olabilir tabii ki
çünkü biz, her siyasi partinin lehine olan bir şeyi yapmaya çalışıyoruz.
Herkesin oyunu korumaya çalışıyoruz. A,B ya da C partisi yok bizim için. Tek
istediğimiz seçimin adil ve şeffaf bir şekilde yapılması. Dernek içerisinde de
kimse kimseye siyasi görüşünü ya da oy vereceği partiyi sormaz zaten.
» Özellikle
Güneydoğu’da oyların parayla satın alındığı konuşuluyor. Oy Ve Ötesi, bunun da
önüne geçebilecek mi?
Kurulma
nedenlerimizden biri de bunun önüne geçebilmek. Nelerin yapılmaması gerektiğini
anlatıyoruz seçmene ve müşahitlere. Sadece oyun parayla satılması değil,
aslında köylerdeki en büyük problem; bir kişinin gelip, tüm köy adına oy
vermesi… Köy köy gezerek oradaki halka seçimle ilgili eğitim veriyoruz.
» Peki, bugüne dek bir
engellemeyle karşılaştınız mı?
Bu işin doğru
yapılmasını isteyen gönüllülerle beraberiz. Henüz bir engelle karşılaşmadık ancak
seçim günü gönüllüler bazı zorluklarla karşılaşabilirler. Gönüllü
arkadaşlarımız seçimin genelgeye uygun bir şekilde yapılması için orada olacak.
Dolayısıyla karşı çıkan taraf, aslında genelgeye karşı çıkmış olacak.
Başkasının adına oy kullanmak genelgeye aykırı bir durum. Eğer böyle bir
durumla karşılaşırsak, iş yargıya intikal edecektir.
» Türkiye’deki mevcut
yargı sistemini göz önüne aldığınızda, adil bir geri dönüş olacağını düşünüyor
musunuz?
Daha önceki seçimlerde
Kâğıthane’de, 35 sandıktaki tutanaklarda bariz bir oynama yapılmıştı. Şimdi
ağır ceza mahkemesinde görülüyor bu dava mesela. Henüz sonuçlanmadı ama bu
Türkiye’de bir ilk. Bunun sonuçlarını ileride görebileceğiz ancak. Yargı
sürecini bizzat biz yürütmüyoruz zaten. Aslında o bizim işimiz değil. Biz,
tespit ettiğimiz usulsüzlükleri belgeliyor ve partilerin görevlilerine teslim
ederek sürecin başlamasına önayak oluyoruz sadece. Aslında bu durum partilerin
inisiyatifinde gelişiyor. O noktada derneğimizin bir yaptırım gücü yok.
» Seçimle ilgili en
büyük tartışma, YSK’nın, elektronik seçim sistemi SEÇSİS üzerine yapılıyor.
Özellikle savunma sanayi ve resmi kurumlarda kullanılan yazılım ve
donanımların, güvenlik sertifikasına sahip olması gerekiyor. Ancak SEÇSİS hâlâ
bir sertifikaya sahip değil. Sisteme dışarıdan müdahale edilebilir mi sizce?
Seçim, ne kadar ilkel
şartlarda gerçekleşmiş olursa aslında sapmalar da o denli az oluyor. İnsan
eliyle yapılmış bir teknoloji olduğu için dışarıdan elbette müdahale
edilebilir. YSK Başkanı ile daha önce bir görüşmemiz olmuştu. Bu görüşmede,
sistemlerine çok güvendiklerini söylediler. Ancak buradaki en önemli nokta,
SEÇSİS’e girilmeden önce verilerde bir değişiklik yapılmasına engel olmak. Biz
de sandık başında bunu sağlamaya çalışacağız. Yani ıslak imzalı tutanakları
alarak, kendi sistemimize gireceğiz ve daha sonra SEÇSİS’e girilen bilgilerle
karşılaştırma yapacağız. Seçimdeki en belirsiz süreç, çuvalların okuldan çıkıp,
ilçe seçim kuruluna geldiği an. Bu alanı yönetmek ve içeride nelerin olduğunu
bilmek mümkün değil.
» Oy Ve Ötesi,tüm sandıklara
elini uzatabilecek mi?
45 il, 164 ilçede
örgütlendik. Bunlar Türkiye’nin ilk 100 içerisindeki ilçeleri. Bu da genel
seçmen sayısının yüzde 52’sine tekabül ediyor. Özellikle de parti bağımsız
birinci ve ikinci partinin, birbirine en yakın iki oyu aldığı yerleri seçtik.
Bulunduğumuz okullardaki bütün tutanakları almak için de müşahitlerimize,
gerekli eğitim ve dokümanları verdik.
» Mevcut seçim
sistemiyle AKP’nin 50 yıl daha iktidar olabileceği söyleniyor. Katılıyor
musunuz?
Türkiye’de biz,
öğrenilmiş çaresizlik dediğimiz şeyi yaşıyorduk aslında. Onu yıkmak ve sandık
başında yaşanıldığı iddia edilen şeyleri görmek için Oy Ve Ötesi’ni kurduk.
Dolayısıyla bu öğrenilmiş çaresizliklerden vazgeçip, bir şeyler yapmamız
gerekiyor. Derneğimiz gönüllüleri ya da partilerin müşahitleri -nereden, kim
olduğunun bir önemi yok- sandık başında olmamız ve oyumuza sahip çıkmamız
lazım. Cahillik ve genelgenin gereklerini doğru bir şekilde yerine
getirmediğimiz için seçim sırasında sorunlar yaşıyoruz.
» Seçim genelgesi
doğru bir şekilde takip edilirse sorunların hepsi çözülmüş oluyor mu? Genelgenin
kendisi problemsiz mi yani?
Layıkıyla uygulandığı
sürece seçim sisteminde bir problem yok. Oy sayım sürecinde yaşanan
problemlerin eğitimsizlikten kaynaklandığını çok iyi bir şekilde deneyimledik
artık.
» Seçim sürecinin en
önemli parçası olan YSK’nın tarafsız olduğunu düşünüyor musunuz?
YSK’nın tarafsız
olması gerekiyor ve bütün süreçleri de o şekilde yönettiğini biliyoruz. Ortada
ciddi bir seçim kanunu var ve onun gereğini uygulamaya çalışıyor. Öyle ki,
partilere ayrılan zaman dilimleriyle ilgili TRT’ye ceza bile kestiler.
» Ancak HDP,
Erdoğan’ın düzenlediği mitinglerde AKP’ye taraflı yaklaşımı nedeniyle YSK’ya
şikâyette bulundu fakat reddedildi…
İşin hukuki boyutunu
bilmiyorum. Belki daha önce bu konuda verilmiş bir karar vardır ve o yüzden
reddetmişlerdir.
» Ben daha önce bir
Cumhurbaşkanı’nın, herhangi bir parti için oy istediğini görmedim. Siz gördünüz
mü?
Sanırım bu soruya
hukukçuların cevap vermesi gerekir. Biz YSK’nın, kanunlara uygun, tarafsız
olarak bu sürecin devam etmesi için gerekli çalışmaları yapmaya özen
gösterdiğini umuyoruz.
» YSK’nın seçim
yazılımı SEÇSİS, UYAP’ın ağını kullanıyor. UYAP da biliyorsunuz ki Adalet
Bakanlığı’na ait bir sistem. Hükümetin bir organına ait ağın, YSK tarafından
kullanılması size göre tarafsızlık mı?
Seçmen listelerini YSK
açıklıyor ve partilere gönderiyor. Yani şu anda bütün partiler, 56 milyon
seçmenin kimler olduğundan haberdar. Evet, sistem UYAP’ın ağını kullanabiliyor
ama aynı zamanda denetlenmesi için her partiye de bir yetki veriyor. Listeler
hazırlandıktan sonra da YSK size bir yasal itiraz süresi ve hakkı da veriyor.
» Seçim sürecinde her
şey sizin planladığınız gibi olursa hilenin yaşanmadığı bir seçim atlatmış
olacak mıyız?
Hilesiz bir seçim
demeyelim ama her şeyin doğru yürütüldüğü bir seçim geçirmiş olacağız.
Tutanakları da karşılaştırarak aslında bütün sonuçların bir sivil inisiyatif
tarafından sağlamış olacağız.
Oy Ve Ötesi’nin,
SEÇSİS’i denetlemek üzere geliştirdiği T3 sistemi şöyle çalışıyor:
Çoğunlukla kafalarda şu soru işareti mevcut; Sandıktan ne çıkarsa çıksın “arkada, sistemde” değişiklik mi yapılıyor? Böyle bir durumda oylarımızı sandık başında gözlemlememizin ve sayımına şahitlik etmemizin ne gibi bir etkisi olabilir ki? İşte bu soruya cevap bulmak üzere yola çıkan Oy ve Ötesi; “Sandık sonuç tutanağını yani o sandıktan çıkan ve sandık kurulu üyeleri tarafından imza altına alınmış kesin sonuç belgelerini topluyor. Toplanan sonuç belgelerini birleştirdikten sonra YSK’nın resmi sonuçlarıyla karşılaştırıyor, sürecin veriye dayalı ve hızlı bir sağlamasını yapmış oluyor. Yaratılan T3 sistemi işte tam da bu aşamada devreye giriyor. Oy ve Ötesi’nin özgün yazılımı olan Türkiye Tutanak Teyit (T3), Cumhurbaşkanlığı seçimindeki çalışmada yüzde 100 isabet sağladı. T3, ilçe seçim kurullarındaki veri girişleri sırasında oluşabilecek en küçük hatayı bile saptıyor. Oy ve Ötesi gönüllüleri tarafından toplanan ıslak tutanaklar, taranarak T3 sistemine aktarılıyor. Aktarılan tüm tutanaklar, Türkiye’nin dört bir yanından görüntülenebiliyor. Yani seçim gecesi bilgisayar başında olan herkes T3 sistemine kişisel parolalarıyla girerek önlerine rastgele gelecek olan tutanakların üzerindeki sayıları sisteme girecek. Her bir tutanak, rastgele üç kişi tarafından sisteme girildikten sonra ‘doğru’ olarak işaretlenecek. 3 kademeli kontrol mekanizması sayesinde, insan gözünün yapma olasılığı olan hataların önüne geçiliyor. Sisteme yüzde 100 doğrulukla girilecek olan bu sonuçlar, SEÇSİS’in sonuçlarıyla karşılaştırılacak”
Tunca Öğreten – Taraf