Sayfayı Yazdır | Pencereyi Kapat | Resimleri Göster
Açıklama:
Kategori: Köşe Yazarları
Eklenme Tarihi: 17 Temmuz 2013
Geçerli Tarih: 06 Mayıs 2024, 05:19
Site: Görele Sol Platformu
URL: http://www.gorelesol.com/yazar.asp?yaziID=14861
“Yeni Fındık Stratejisi” açıklamasının üzerinden üç yıl geçtikten sonra, hükümet uyguladığı bu stratejiyi üç yıl daha uzatma kararı aldı. Buna göre, fındık üretici belgesine sahip kamu kurum ve kuruluşları hariç gerçek ve tüzel kişilere 2012 yılı ürünü için dekar alana 150 lira, 2013 yılı için dekar alana 160 lira ve 2014 yılı ürünü için dekar alana 170 lira alan bazlı gelir desteği ödemesi yapılacak.
1- Hükümetçe, alan bazlı gelir desteği politikası devam ettirileceğine göre; fındıkta destekleme alımları yapılmayacak demektir.
2- Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, fındıkta rekolte tahmininin belli olduğunu bildirerek, “Rekolte tahminimiz, geçen yılın yüzde 26 altında. Fındık üretiminin yüzde 99,2’sini karşılayan 14 ilimizde 484 bin 268 ton fındık üretimi bekliyoruz.” dedi. (Giresun rekoltesi 89.637 tondur, geçen yıl ise 110 bin 168 tondu)
Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği'nden (KMFİB) yapılan yazılı açıklamada, İstanbul Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği ile KMFİB tarafından heyet oluşturularak, 2013 ürünü tahmini fındık rekolte tespitinin yapıldığı belirtildi.
Açıklamada, Türkiye'nin 2013 ürünü fındık rekoltesinin kayıtlı dikim alanlarına göre 643 bin 34 ton olarak belirlendiği vurgulanarak, şunlar kaydedildi: "Batı Karadeniz Bölgesi'ndeki fındık dikili alan büyüklüğü 178 bin 565 hektar olarak kullanılmakta olmasına rağmen, her yıl bu büyüklüğe göre hesaplanan rekolte tahmininden daha fazla tahakkuk olması, alan büyüklüğünün minimum 200 bin hektar olmasından kaynaklanmakta olup, söz konusu alan büyüklüğü de dikkate alındığında, normal iklim koşulları altında ülkemiz 2013 ürünü fındık rekoltesinin 661 bin 540 ton olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir."
Giresun Ticaret Borsası (GTB) Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Demirci, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'na bağlı il müdürlükleri koordinelerinde 2006 yılından bu yana oluşturulan fındık tespit komisyonlarının fındık tahmini rekolte belirleme çalışmaları yürüttüklerini kaydeden Demirci, "İçinde bulunduğumuz 2013 yılına gelindiğinde yine her fındık rekoltesini belirlemek üzere komisyonlar teşekkül ettirerek, bizatihi sahada tespitler yapmış ve bu tespitler sonucunda 2013 yılı tahmini Türkiye fındık rekoltesi 572 bin 385 ton olarak tespit edilmiştir. Konuyu, 2006 Yılından bugüne kadar değerlendirmek gerekirse; yıllardan beridir rekolte konularında yaşanan bilgi kirliliğinin önüne geçilmesi adına bizce, devletimiz ve ilgili bakanlık çok önemli ve bir o kadar da hayırlı bir işe imza atmışlardır. Konunun tarafı olan, illerdeki komisyon temsilcileri sahada yıllardır tespit ettikleri ve daha sonra bu çalışmaları neticesinde tecrübe kazanmaları da dikkate alındığında, örnek bahçelerdeki denekler vasıtasıyla, hassas, tarafsız ve özverili çalışmalar yürütmektedirler ve bu komisyonlarda, TZOB'un, illerdeki oda temsilcileri de bulunmaktadır" dedi
Fiskobirlik Yönetim Kurulu Başkanı Lütfü Bayraktar; “Şu anda piyasada bir sürü rakam var. Bir grup 484 bin ton diyor, bir grup 650 bin ton diyor. Yani tarım birliklerinin yaptığı da 580 bin ton civarında. Yani 480’nin de 650’nin de doğru olmadığını düşünüyoruz. Bizim yaptığımız rekolte tahmini de 570-600 bin ton gibi bir rakam var. Biz tamamen kendimiz yapıyoruz. Fiskobirlik olarak. Bizdeki rakam 570 ile 600 arasında. Yani hava şartları ile 575 bin ton çıkmıştı. Ama 570 bin ton civarında diyebiliriz” demiştir.
Elimizde kesin bir veri olmamakla birlikte, bir Alman firmasının yaptığı rekolte tahmininde 675 bin ton civarında olduğunu öğrendik.
Görüldüğü kadarıyla, bu sene ki, Ziraat Odalarının tahmini fındık rekoltesi ile diğer kurumların tahmini fındık rekolteleri arasında %20-30’lara kadar varan farklar var. Birilerinin tahmini rekoltede manipülasyon yaptığı çok belli, bunu da yapanlar, çıkarları için, kendi belirledikleri fındık fiyatlarını, piyasalara dayatanlar olacaktır.
3- Türkiye, dünya fındık üretiminin yüzde 75’ini tek başına karşılıyor. Son 10 yılın iç fındık ihracat ortalaması 235 bin tondur. Bunun karşılığı (%50 randıman) 470 bin ton kabuklu fındık demektir. Eğer bölgede devam eden kuraklık fındık gelişimini etkilerse, randıman düşeceğinden, bu miktarın 500 bin tonu bile geçmesi muhtemeldir. Ziraat odalarının yaptığı tahmini fındık rekoltesi tek başına ihracata bile yetmez. Kaldı ki, yıllık ortalama 100 bin ton kabuklu fındık iç piyasada tüketiliyor. İhracat ve iç tüketim dahil, en az 570-600 bin ton kabuklu fındığa ihtiyaç vardır.
4- Türkiye, 2012-2013 fındık ihraç sezonundaki 10 aylık sürede, (30.06.2013 tarihi itibariyle) 268.970 ton iç fındık ihraç etmiştir. Dünya fındık üretim ve ihracatının büyük bölümünü elinde bulunduran Türkiye, ihraç ettiği bu fındık karşılığında 1 milyar 547 milyon 988 bin 411 dolar gelir elde etmiştir.
5- Geçen sezon ile bu sezonun ihraç rakamları karşılaştırıldığında ( 10 aylık); bu sezon 72.806 ton daha fazla iç fındık (145 bin ton kabuklu) ihraç edilmesine karşılık; 20 milyon dolar daha az gelir elde edildiği görülmüştür. Eğer bu fındıklar geçen yılki fiyatlardan ihraç edilmiş olsaydı; 583 milyon 518 bin 992 dolar daha fazla gelir elde edilecekti.
6- Türkiye’de fındık üretimi yapan illerin 2012 yılı fındık üretim alanları ve çotanak sayımına göre tahmini fındık rekolteleri toplamı 707.396 tondu. 2012 Mahsulü "Müstahsilden Tacire Satış" kabuklu fındık satışları “ Fındık yetiştirilen yörelerdeki borsalarda tescillenen miktar” mahsul yılı esas alınarak 686.078.589 Kg’dır (Ordu Ticaret Borsası verileriyle). Borsaya tescil edilmeyen miktarla, anılan tahmini rekoltenin aşıldığı gayet açıktır.
7- Fiskobirlik Yönetim kurulu başkanı Lütfü Bayraktar, yeni sezonda fındık alımları için 3 model belirlediklerini ifade ederek, şu bilgileri verdi (19.07.2013);
-“Alımlar 3 model üzerinden gerçekleştirilecek”-
Fındık alımlarını "peşin", "emanet" ve "yarısı peşin, kalan kısmı market ya da zirai destek" şeklinde olmak üzere 3 modelle gerçekleştireceklerini aktaran Bayraktar, şöyle devam etti:
"Birinci modelimiz peşin alım. İsteyen üreticimiz ürün bedelini peşin olarak alacak. Peşin alımlarda ürün bedeli piyasa şartlarının 10 ya da 20 kuruş üzerinde ödenecek. İkinci modelimiz emanet sistemi. Bütün depolarımızı emanet fındık için üreticilerimize açacağız. Geçen yıl bunun uygulamasını yaptık. Pilot bölgelerde de iyi sonuç aldık. Bu yıl ise bu uygulamamızı tüm bölgelere yayacağız. Tüm bölgelerde depolarımızı ücretsiz olarak fındık üreticimiz için emanete açacağız. Üretici istediği zaman piyasa şartlarında fındığının parasını peşin alma şansı bulacak.
Üçüncü model ise yarısı peşin, kalan kısmı market ya da zirai destek şeklinde ödeme. Teslim edilen ürünün yarısı peşin ödenecek, yarısı da birkaç aya yayılarak, birliğimiz iştiraklerinden Fiskomar marketlerinden alışveriş yaparak ya da zirai destek verilerek ödenmiş olacak. İsteyen üreticimiz fındıklarının yarı parasını alacak, geri kalan kısmını da marketlerimizden alışveriş yaparak veya zirai destek olarak alacaklar. Bu modelimizi seçen üreticilerimize, fındık bedelleri piyasa şartlarının 40 ya da 50 kuruş üzerinde ödenmiş olacak. 2013 ürünü alımlarını bu 3 model üzerinden gerçekleştireceğiz."
- "Üreticimizin tüm fındığına talibiz"-
Fındık alımları için gerekli tüm hazırlıkları tamamladıklarını, finans sorunu da yaşamayacaklarını anlatan Bayraktar, "Fındık alımları için gerekli kaynağımız hazır. Ortağımız olsun ya da olmasın tüm üreticilerimize kapımız açık. Gelen tüm üreticinin fındığını alacağız. Hiçbir şekilde ayrım olmayacak. Alımla ilgili finansman sıkıntımız da yok. Dolayısıyla gelen tüm fındıkları almaya hazırız. Hedefimiz, en azından yıl içinde Entegre Fındık İşleme Tesisimizde (EFİT) işleyebileceğimiz kadar 30 bin ton asgari fındık alımıdır. Çünkü üretim yapan bir tesisimiz var, buraya fındık gerekli ama gelen tüm fındıkları almaya hazırız" ifadelerini kullandı.
Bütün bu açıklamalara rağmen (01.07.2013), borçlarından kurtulmak için mal varlıklarını satmayı sürdüren Fiskobirlik, Ünye’de bulunan son gayrimenkulünü de sattı. Fiskobirlik’in Atatürk Mahallesinde bulunan 21 dönümlük arazi ve tesisleri 10,5 milyon liraya Duraklar Fındık A.Ş.’nin oldu.
2007’den sonra fındık piyasasında fazla etkin olamayan Fiskobirlik, mali yapısı nedeniyle zor günler yaşamaktadır. Bugünkü şartlarda devlet desteği olmadan, fındık piyasalarında etkili ya da yetkili olması beklenemez. Aynı zamanda, alacağı fındık miktarıyla da, fiyatlar üzerinde söz sahibi olamaz. Öncelikle kurum, 2005 ve 2006 yıllarındaki alımlar sonrası yaşananlardan sonra, ortaklarıyla arasındaki güven sorununu halletmelidir. Ortaklarıyla yapacağı toplantılarla, bütün konularda ortakların fikir ve düşüncelerini almalıdır. Kurumun gerçek sahibi onlardır, geleceği hakkında da onlar karar verecektir. Umudumuz ortakların kuruma her türlü desteği vermesi, kurumun da demokratik kooperatifçilik ilkeleriyle yoluna devam etmesidir.
8- 2012 yılında Türkiye 265.744 ton iç fındık ihraç ederek, karşılığında 1.802.462.000 dolar gelir elde etmiştir. İhraç edilen bu fındığın 207.243 tonunu (bedel olarak 1.441.994.000 dolar) yalnızca 11 firma gerçekleştirmiştir. Bu miktarlarda, oransal olarak % 80’lere denk gelmektedir.
9- Bir tarafta (çoğunluğu 1 ton ve altında fındık üreten) 400 bin dolaylarında fındık üreticisi, diğer tarafta üretilen fındığın yüzde %55’ini 5 firmanın, % 80’ni ise 11 firmanın alıp-ihraç ettiği bir piyasanın adı, serbest piyasa olamaz, iktisat dilinde buna tekelci piyasa denir. Artık serbest piyasa söylemi “komedisine” son verilmelidir.
10- 2013 yılı mahsulü için oluşacak fiyatı; birazda Ocak ayından başlayarak ve sonrasında yapılan fındık satış kontratları belirleyecektir. “Alivreci” tüccar ve ihracatçılar, dış alıcılarla yaptıkları kontratlardaki fiyatları esas alarak piyasalara gireceklerdir.
11- Her ürünün fiyatını satıcısı belirlediği halde, fındığın fiyatını genelde alıcısı (tüccar-ihracatçı) belirler. Üretici artık, kimsenin fiyat açıklamasını beklemeden, kendi fındığına kendisi fiyat koymalıdır. Bunu da tek başına yapamayacağına göre, diğer üreticilerle birlikte, ortak hareket etmenin yollarını aramalıdır.
12- Üreticiler için fındık fiyatı belirlenmesinde; maliyet + % 25 kar + yıllık refah payı esas alınmalıdır.
13- Ürününün iyi para etmesini isteyen fındık üreticisi ; a) fındığını kesinlikle emanete vermemelidir. b)istediği fiyat verilinceye kadar fındığı pazara indirmemelidir. Mecbur kalırsa da, ihtiyacı kadar fındık indirmelidir. c)iletişimin bu kadar yaygınlaştığı dünyamızda artık üreticiler; ürünlerinin satışında birlikte hareket etmenin yollarını bulmalıdır. (Örnek: aynı köydeki üreticiler ürünlerini birleştirerek ortak satabilir. Böylece pazarlık etme imkanları artar, köy muhtarlarıda buna öncülük edebilir)
14- Bu seneki İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinin tahmini rekoltesi esas alınırsa, fındıkta arz fazlası olduğu söylenemez. 2013 yılı tombul fındık fiyatlarının, açıklanan maliyetler göz önüne alınarak net 7.50 TL.den aşağı olmaması gerekir. Umudumuz üreticilerin ürünlerini iyi bir fiyatla satmalarıdır.
Tüm-Köy-Sen Giresun Temsilciliği adına Orhan Kara